Drijvende zonnepanelen op grote binnenwateren in Nederland

Prestaties drijvende zonnepanelen en ecologische effecten

TNO heeft op het Oostvoornse meer de beschikking over een fieldlab voor onderzoek naar drijvende zonne-energie systemen. Dit is een locatie met golfslagcategorie 2: dat betekent dat er golven tot 1 meter hoog kunnen voorkomen. Op het fieldlab liggen een aantal testvelden tot ongeveer 50 kWp. Verder is het fieldlab ingericht met een veelheid aan meetapparatuur, een netaansluiting, een drijvende steiger en een referentieveld op land.

In 2020 is een consortium onder leiding van TNO een onderzoeksproject gestart voor drijvende zonne-energiesystemen. Partners zijn de petrochemische onderneming SABIC, het Noorse energiebedrijf Equinor en de gemeente Westvoorne. In deze pilot zijn drie veelbelovende systemen aangelegd die kunnen bijdragen aan verdere ontwikkeling van drijvende zonne-energie, ook op locaties met hoge golven, harde wind en brak water.

Maritiem onderzoeksinstituut MARIN doet onderzoek naar de aspecten van mechanische dynamica en HZ University of Applied Sciences neemt de ecologische aspecten voor zijn rekening. Dit is daarmee een van de eerste onderzoeken naar de prestaties van drijvende zonnepanelen gekoppeld aan de effecten op het leven in het water.

Golfslagcategorie 2

Een volgende stap is een mogelijke benutting van areaal op het IJsselmeer voor zonne-energie. Voor het IJsselmeer ligt er daarbij ook een substantiële opgave met betrekking tot natuurontwikkeling. De vraag is of het ontwikkelen van nieuwe natuur in het IJsselmeergebied en het ontwikkelen van zonne-energie hand in hand kunnen gaan. Zien we mogelijkheden voor synergie op ruimtelijk, beleidsmatig en/of financieel vlak? Meer hierover is ook te zien in het webinar 'Zonne-energie op weg naar impact' en te beluisteren in de podcast 'Zonne-energie hoe en waar: we hebben keus'.

Al in 2017 heeft TNO samen met partners van het Nationaal Consortium Zon op Water een studie gedaan naar de haalbaarheid van zonne-energiesystemen op waterareaal met golfslagcategorie 2. Dit onderzoek vond plaats op De Slufter op de Maasvlakte. Dit project heeft een uitgebreide inventarisatie opgeleverd van uitdagingen en potentiële faalmechanismes in dit soort systemen.

Een volgende stap is een mogelijke benutting van areaal op het IJsselmeer voor zonne-energie. Voor het IJsselmeer ligt er daarbij ook een substantiële opgave met betrekking tot natuurontwikkeling. De vraag is of het ontwikkelen van nieuwe natuur in het IJsselmeergebied en het ontwikkelen van zonne-energie hand in hand kunnen gaan. Zien we mogelijkheden voor synergie op ruimtelijk, beleidsmatig en/of financieel vlak?

Een interessante denkrichting is daarbij de aanleg van ringvormige eilanden in het IJsselmeer, zogenaamde atollen. Op deze manier wordt een luw gebied gecreëerd, geschikt voor drijvende zonne-energiesystemen die bestand zijn tegen golfslagcategorie 2 omstandigheden. Deze aanpak kan hand in hand gaan met de benodigde natuurontwikkeling (Natura 2000).